χοροί του Πόντου

ένα μικρό δείγμα της ενότητας αυτής









Οι ποντιακοί χοροί δεν αποτελούν μόνο ένα μέσο διασκέδασης αλλά φέρουν μαζί τους την ιστορία, τη γεωγραφία και βέβαια τον πολιτισμό των Ποντίων. Οι χοροί δεν είναι απλά ρυθμικοί βηματισμοί, είναι ένα σύνολο που περιλαμβάνει το γιατί χορεύονταν, τις μελωδίες τους, τα τραγούδια τους. Με τον ξεριζωμό και την εγκατάσταση των Ποντίων στην Ελλάδα ανακόπηκε βίαια η ομαλή συνέχεια όλων των παραδόσεων και η εξέλιξη τους άλλαξε δραματικά. Οι χοροί όμως συνέχισαν να είναι βασικός συνδετικός κρίκος της ιστορίας των Ποντίων. Μέσω αυτών οι μνήμες από την χαμένη πατρίδα παραμένουν ζωντανές, βασικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά συνεχίζουν να υπάρχουν.

Ομάλ

Παμποντιακός χορός, από τους πλέον διαδεδομένους. Το κινητικό μοτίβο του χορού αποτελείται από έξι βήματα, τέσσερα δεξιά και δυο προς τα αριστερά. Τα χέρια είναι λυγισμένα στους αγκώνες, οι χορευτές είναι πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον και πιάνονται με τα δάχτυλα τους δημιουργώντας έναν συμπαγή και ανοιχτό κύκλο.
Δεκάδες είναι τα τραγούδια και τα στιχάκια που συνοδεύονται από ρυθμό ομάλ.

(Δείτε το βίντεο)

Λέτσι

Χορός της περιοχής του Κάρς. Οι κινήσεις των χεριών και του σώματος, τα λυγισμένα γόνατα, τα καρφώματα των ποδιών που τον χαρακτηρίζουν φανερώνουν ότι είναι μιμητικός χορός. Οι μιμήσεις αυτές αφορούν κινήσεις αρπακτικού πουλιού (λέτσι στα τουρκικά σημαίνει γεράκι). Ο ρυθμός που τον συνοδεύει είναι εφτασημος με αργή αγωγή συνήθως τετάρτου.
Πολλές φορές μετά το λέτσι ακολουθει η λετσίνα, αφού η μελωδία και τα βήματα των δυο χορών μοιάζουν.

Λετσίνα

Χορός του Κάρς και αυτός. Μοιάζει με τον χορό λέτσι αλλά ο ρυθμός είναι γρηγορότερος. Ο ανοιχτός κύκλος που σχηματίζουν οι χορευτές κινείται προς τα αριστερά.

(δείτε το βίντεο. λέτσι – λετσίνα)

Κότσαρι

Ο γνωστότερος, ακόμα και στους μη ποντίους, ποντιακός χορός και ο πιο φημισμένος μετά τη σερρα. Στον Πόντο ήταν τοπικός χορός της ανατολικής περιοχής (Αργυρούπολη, και κυρίως χορευόταν από πόντιους του Καυκάσου). Κατά μια εκδοχή το όνομα του χορού προέρχεται από τον τρόπο που χορεύεται, αλλά και από το τράνταγμα των κλειδώσεων τον γονάτων και τις φτέρνας. Για τον χορό δηλαδή χρειάζονται γερά κότσια, γιατί σ’ αυτά στηρίζεται ο χορευτής. Ο ρυθμός του είναι δίσημος, γρήγορος. Οι χορευτές πιάνονται από τους ώμους σε κύκλο.

(δείτε το βίντεο)

Τσουρτούγουζους

Χορός της περιοχής του Κιουμούς Ματεν. Είναι παραλλαγή γρήγορου, ζωηρού τίκ και χορεύεται σε κλειστό κύκλο.

Τίκ

Παμποντιακός χορός, ο πλέον διαδεδομένος στον Πόντο. Πολλές είναι οι παραλλαγές του χορού ανάλογα με τη περιοχή.

(δείτε το βίντεο)

Σαρίγουζ

Χορός που τον συναντάμε σχεδόν σε όλες της περιοχές του Πόντου. Χορεύετε από άντρες και από γυναίκες. Συναντάμε τρεις διαφορετικές χορογραφίες.

Σέρρα

Ο πολεμικός χορός τον Ποντίων (πυρρίχειος). Η παλαιότητα του αποδεικνύεται αν συγκριθεί με τον αρχαίο χορό πυρρίχη.

(δείτε το βίντεο)
(δείτε επίσης το βίντεο ‘’σέρρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας)

Διπάτ

Χορός που χορευόταν στην περιοχή της Τραπεζούντας, του κεντρικού και ανατολικού Πόντου, καθώς και το Κάρς. Ο χορός πήρε το όνομα του από τα δυο ρυθμικά πατήματα από τα οποία αποτελείται. Έχει ρυθμό βαρύ, ήρεμο και ευγενικό.

(δείτε το βίντεο)


Επίσης επισπευτείτε την σελίδα της στέγης των ποντίων
http://stegi.wikidot.com/dances










...

στίχοι ποντιακών τραγουδιών no.3

Έταιρον κι η Λυγερή

Έταιρον κι η Λυγερή παν' όλεν τον ποταμόν. Έταιρον επέρνιξεν και η κορ' 'κ' επόρεσεν. - Πέρνιξο με, Έταιρε, το τσιαρκούλι μ' δίγω σε. - Νια περνίν περνίζω σε, νια τσιαρκούλιν παίρω σε. - Πέρνιξο με, Έταιρε, το ζωνάρι μ' δίγω σε. - Το ζωνάρ' ς τ' εσόν ας εν, άλλο τάγμαν τάξο με. - Πέρνιξο με, έταιρε, το βραχιόλι μ' δίγω σε. - Ντο νά φτάγω τ' άκλερον, τ' άψιμον να καίει ατό. Άλλο τάγμαν τάξο με κι εγώ 'σεν περνίζω σε. - Ασήν ψη μ' κι ανέτερα, τ' άλλα όλια δίγω σε. Ασό χέρ' επέρπαξεν κι ατέν πέραν έσυρεν. - Δος με, κόρη, ντ' έταξες, την φιλιάν ντ' ετάγαμε. - Έμπρια μουν λιβάδια είν', πάγω εκεί και δίγω σε. - Έρθαμε κι εξέρθαμε κι εξεκαμπανίσταμε. Δος με, κόρη, ντ' έταξες, την φιλιάν ντ' ετάγαμε. Τ' έμπρια μουν κοιλάδα ειν', πάγω εκεί και γίγω σε κι εκεί πέραν κώμια ειν', πάγω εκεί και δίγω σε. - Έρθαμε κι εξέρθαμε κι εξεκαμπανίσταμε, αρ δος, κόρη, ντ' έταξες και ντ' εσυνετάγαμε. - Διέξ 'τ ατόν τη σκυλ' τον γιον, εγώ δεν 'κι διγ' άτον!...


Εσύ είσαι μάνα μ' ντο λαρώντς

Εσύ είσαι μάνα μ' ντο λαρώντς
τη ψύσι'μ' τα γεράδες
και ατά ντο κι λαρούντανε
ούτε με τα παράδες.

Και τεμόν το ντέρτ' εν'
και τεσόν όντες βογγώ
πονίζ' με και αν ψαλαφώ σε
και την ψυ σ' εκείνον πα θα δίς με.

Σιμά σο αχ σιμά σο βαχ
τ' όνεμα σ' πάντα θέκω
όντες θα ρούζω σο κρεβάτ'
εσέν σιμά μ' θα ελέπω.

Επλώθεν απές σο τσαΐρ'

Επλώθεν απές σο τσαΐρ
ερούξεν και κοιμάται
έσυρεν το τσούλ' σο ποτάμ'
ντηδέν πα κι φοάται.

Εσέβεν σ' εγκαλιόπον μου
κρεμάεν ασήν γούλα μ'
τα απάν'ατς όλιον έκαιεν
άψιμον με το βρούλαν.

Ο πρόσωπος αγγελικόν
το ματόπα τς φωτάζνε
ασά σειλιόπα τσ' στάζ' το μέλ'
φιλώ και εμέν χορτάζνε.

Τ' αρνί μ' ελιγοθύμεσεν
σην εγκάλια μ' ερούξεν
αρ' μη κατηγοράτ' ατό
τσελκέικον εν κε εγρίξεν.

Να αλί εμέν να αλί κι ατέν
να αλί τη δυς εντάμαν
τα αμαρτίας εμουν πολλάν
κι σούμες μ' έναν τάμαν.


Παρχάρ'

Χάιτε ας πάμε σο παρχάρ'

με τ' εμέν το παλληκάρ'

τ' αλογόπο μ' γολγονίζ'

η κεμεντζέ μ' κωδωνίζ'.

Εγώ είμαι λυριτζής

ποδεδίζω την κουτσή σ'

έλα δώσατεν εμέν θεία μ'

λελεύω την ψυ σ'.

Εγώ είμαι σεβνταλής

κουίζω σε και κι λαλείς

εντώκα απάν σ' ωμί σ'

ωράσον πας εγκαλείς.

Βέχω, βέχω, ξεροβέχω

σην σεβντάν απ' οπίσ' τρέχω

η αρρώστεια σ' θα τρώει με

εγώ θαρρώ τηδέν κι έχω.

Έλα ποδεδίζω σε,πουλί μ',

τρώω το Θεό σ'

έλα τηδέν κι επέμνεν

την εγάπη σ' γιαβρί μ' δος.

Χαλάι

Άγγελος με τα φτερά

και με το σταυρόν σο χερ'

έρθεν και εμέντζεν μας

με τ’ άγριον το χαπέρ’

Θα παίρομε την οδόν

ο Θεόν ντο θα φωτίζ’

κάποτε να κλώσκουμες

το μένεμαν ατ’ ορίζ’

Βάι εμάς, αηλί εμάς

που επεκατήβαμε

αΐκον τρανόν κακόν

άλλον πουθέν’ κ’ είδαμε.

Χαψία

Χαψία εξέβαν ‘ς σο γιαλόν,

χοντρά τ’ ευλογημένατα

παπόρια εχ’κ’ έρχουνταν,

ζίπα ζίπα φορτωμένα

Χαψία - χαψία, φατέστεν σκυλ’ παιδία

και ντ’ έμορφα μαειρεύει ατά η θεία μ’ η Ευδοξία.

Χαψία βάλον ‘ς σο πλακίν,

εσέν λέγω Ηλίαστάξον

κι ολίγον λάδοπον,

ας γίν’ταν μερακλία

Χαψία - χαψία, φατέστεν σκυλ’ παιδία

και ντ’ έμορφα μαειρεύει ατά η θεία μ’ η Ευδοξία.

Τραπεζουνταίοι, Κερασουνταίοι,

όλ’ παίρ’νε τηγανίζ’νε

τ’ εμέτερον οι Σουρμενίτ’,

με τα πατμάνια αλίζνε


Ώσπου θα εν ο θάνατον

Ώσπου θα εν ο θάνατον

ώσπου θα εν ο χάρον

κανείς κι κλώσκεται και λέει

εγώ κι θα αποθάνω.

Κόρ’ έπαρ’ ασό σάβανο

κορδέλα σα μαλλία σ’

και όντες θα κορδελιάσ’ ατά

να κλαις από καρδίας.

Αν αποθάνω θάψτε με

σύρτε απάν-ι-μ χώμα

αφήστε με παράθυρον

να ελέπω την τρυγώνα μ’.

Ανάθεμα και το ρακίν

ασ’ όλιον το καλλίον

εκατό δράμια είν’ πολλά

η μσόν οκάν ολί(γ)ον.

Σουμέλα λεν την Παναγιά

Σουμέλα λεν’ την Παναγιά

Σουμέλα λεν’ και σέναν

Θα προσκυνώ την παναγιά

Κι έρχουμαι με τ’εσέναν.

Εγώ μικρός προσκυνητής

Πήγα σην Παναΐαν

Και σα τρία τα χρόνια απάν’

Επήγα άλλον μίαν.

Ση παναΐας το ποτάμ’

Τρία μήνας ελάστα

Επέμνα οξυπόλυτος

Τα τσαρούσα μ’ εγράσταν.

Εγώ ποντιοπούλ’ είμαι

Ματώνω κι ματούμαι

Ση Σουμελά την Παναγιά

Εκεί θα στεφανούμαι.

Η λεμονα

Σητια επενα ομαλια ομαλια (δις)

Σητια επενα ομαλια ομαλια

Ειδα ορμανια και ληβαδα

Ειδα ορμανια και ληβαδα (δις)

Ειδα ορμανια και ληβαδα

Και σην μεσην τρες πεγαδι

Και ση πεγαδι την ακραν (δις)

Και ση πεγαδι την ακραν

Εστεκεν δεντρον και μεγαν

Εστεκεν δεντρον και μεγαν (δις)

Εστεκεν δεντρον και μεγαν

Τα νεραντζια φορτωμένα

Επλωσα να περω εναν (δις)

Επλωσα να περω εναν

Εχολιαστεν η λεμονα

Ντο χολιασκεσε λεμονα (δις)

Ντο χολιασκεσε λεμονα

Πασκ' ετσακωσα κλαδοπον;

Πασκ' εστακωσα κλαδοπον (δις)

Αν ετσακωσα κλαδοπον

Να τσακουτε το σεροπομ

Κιαν εμαρανα φιλοπον (δις)

Κιαν εμαρανα φιλοπον

Να μαρενετε το ψοπομ'

Επίκες το Καρδόπο μου


Επίκες το καρδόπο μου

επίκες το καρδόπο μου

και άμον έναν κερόπον

Στην ψυμ φωτίαν έσυρες πουλόπομ έσυρες

και λύεται το γιαυρόπο'μ
Κλοστ το μαχαίρ σην καρδίαμ πούλιμ σην καρδίαμ'

και έπαρ όλεν το αίμα

Η σεβντά ντ'έχω για τέσεν πουλόπομ για τεσέν και πούλιμ έβγαλτσα ψέμα


ΤΙΓΚΙΛ ΤΙΓΚΙΛ ΤΑ ΓΟΛΓΟΝΙΑ

Τίγκιλ, τίγκιλ, τα γολγόνια

κρούγ' νε σ' αλογόπο μου

παίρ' τη στράταν τ' εξερμένον

ντο πάει για τ' αρνόπο μου.

Κρύφκουμε κ' ελέπνε με

τ' όνεμεμ αηδόνιν εν'

η λαλία μ' εν γλυκίν

η καρδία μ' καρβόνιν εν'.

Έλα πουλί μ' λέγω σε

ρίζα μ' ποδεδίζωσε

θ' έχω σ'απέσ' σα τσιτσάκια

θα χαρεντερίζω σε.

Έμορφα είν τα κορτσόπα

ντ' έχ' τ'εμόν η πεθερά

άμον άνοιξης τσιτσάκια

ντο κρατούν σα κλαδόπα

Σο Παρακάθ και Μουχαπέτ


Σο παρακαθ και μουχαπετ καθα βραδον παρεας

η λυρα παιζ και φαγοποτ με κρομιδ και ελεας

Παρακαθια μουχαπετια και ενα τσιζιν σα τερτια

παρακαθια και σεβνταδες να λαρουνταν τα γεραδες

Σ'ενα γωνια παληκαρ κορη τερη σο ματια

ονειρα και να σπιτικο ντο θα εφταει τα παλατια

Παρακαθια μουχαπετια και ενα τσιζιν σα τερτια

παρακαθια και σεβνταδες να λαρουνταν τα γεραδες

Σο παρακαθ ουλ εναν ειν οι τουσμαν πα υέυνε

πινε ρακυν και αδερφομεν και γιαν γιαν να χορευνε

Παρακαθια μουχαπετια και ενα τσιζιν σα τερτια

παρακαθια και σεβνταδες να λαρουνταν τα γεραδες


Η ΜΑΝΑΝ ΕΝ ΘΕΟΣ


Λόγια κι θα ευρίουνταν τη μάνα να υμνούνε

όσοι μανάδες μοναχόν την μάνα εγρυκούνε

Η μάνα εν Θεός

η μάνα Παναγία

Άμον τη μάνας την εγάπ κι ευρίεται άλλον μία

Η μάνα πρωτού να γεννά πονεί για το παιδίν'ατς

και ους να φέραι ση ζωή πολεμά με την ψην'ατς

Η μάνα εν Θεός...

Φαϊ σο νουνα'τς ξάϊ κι κρούει νε διξά νε νυστάζει

Αν το παιδίν'ατς κατ παθάν το αίμαν'ατς λιφτάζει

Η μάνα εν Θεος...

Τι παιδί το χαμόγελο εν η χαρά τη μάνας

Ρουζ απές σο παράδεισο όντας γομόν τα πάνας

Η μάνα εν Θεος...

ΑΚΡΙΤΑΣ ΟΝΤΕΣ ΕΛΑΜΝΕΝ


Ακρίτας όντες έλαμνεν,σην παραποταμέαν.
Επέγνεν κι έρτον κι έλαμνεν,την ώρα πέντ' αυλάκια.
Επέγνεν κι έρτον κι έσπερνεν,εννέα κότια σπόρον.
Έρθεν πουλίν κι εκόνεψεν,ση ζυγονί την άκρα.
Σκούται και καλοκάθεται,ση ζυγονί την μέσεν.
- Οπίσ' πουλίν, οπίσ πουλίν,μη τρως την βουκεντρέαν.
Και το πουλίν κελάηδεσεν,σαν ανθρωπί' λαλίαν.
- Ακρίτα μου, ντο κάθεσαι,ντο στέκεις και περμένεις;
Το ένοικο σ' εχάλασαν,και την καλή σ' επαίραν.
Τ' όλον καλλίον τ' άλογο σ',στρώνε και καβαλκεύνε.
Και τ' άλλα τα καθέτερα,στέκνε και χλιμιντρίζνε.

ΕΝΑΝ ΑΣΤΡΕΝ ΕΞΕΒΕΝ


Έναν άστρεν εξέβεν

σην Ανατολήν

άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν

σο Βαθύν τ΄ Ορμίν

άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν

σο Καρά-Καπάν

κι άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν

σ΄ Αρμαλού το Χάν, γιάρ.

Σοφίτσα μ΄ έξ΄ μ΄ εβγαίνεις

και μη φαίνεσαι

ελέπνεσαι και τ΄ άστρια

και μαραίνεσαι

ελέπ΄ σε και ν΄ ο φέγγον

και δειλαίνεσαι

ελέπ΄ σε και ν΄ο ήλεν

και ηλαίνεσαι

τα παλικάρια κλαίγνε

κι αραεύνε σε.

τα παλικάρια κλαίγνε

κι αραεύνε σε.

συνεχίζεται......

στίχοι ποντιακών τραγουδιών no.2

Εσύ τεμον το ακριβον

Εσύ τεμόν το άκριβον,
εσύ τεμόν το ένα,
κι οντές νο’ί’ζω έρχεσε,
ερτέ παγών το αίμαμ’

Άνοιξη και τσιτσακιμ’
παρχαρί μανουσάκιμ’,
μαλαμα και χρυσόνι,
ένα και μαναχόνι.

Εσύ τεμόν η θάλασσα,
ντο πάν κ’ ερχουν βαπορεα,
κι αν θελτς φερνέ με την χαρά
αν θελτς φερνε με πονεα.

Άνοιξη και…

Εσύ αμάραντον τσιτσακ
μη χατεται η ευωδίας,
φοβουμαι θα ματεζνεσε
τη χώρας τα κουρφίας

Άνοιξη και…

(δείτε το βίντεο)


Πατέρα δωσ’ με την ευχησ’

Πατερα δωσ’ με την ευχησ’
από σουμας θα φέβω
έρθεν η ωρα ση ζωημ’
την τυχημ΄ν’ αραεβω

Ιέμ’ και πως ετρανυνες,
Αμον κυπαρισοπον,
Ερθεν η ωρας να παντρευς
Να φτας τεσον σπιτοπον.

Πατερα την ισκια τεσον
Εγω θα αραεβω
Σην θαλασσαν αμον παπορ
Χωρις εσεν πατευω

Αν ρου’ι’ς θα παραστεκοσε
Κι αφηνωσε να χασε,
Ο κυρ γουρπαν ειναιτε
Ιεμ’ να εθυμασε.
Πατερα εσυ εδεκες με
Τεσον τη διερμενεια
Πως θα πορευω με τα’ ανθρωπς,
Για πείμε άλλο μιαν

Δεκαρα κανενος μη τρως
Σην ψυς μη βαλτς κακιαν
Να βοηθας τ’ ανημπορους
Κακο μ’ εφτας καμιαν

Την συμβουλης πατερα μου
Αμον σταυρον σα νιαταμ’
Και τα ευχασις φυλαχτον
Για τη ζωης την στραταν.

Ο Γιάννες ο μονόγιαννες

Ο Γιάννες ο μονόγιαννες,Ο μοναχόν ο Γιάννες, Ο Γιάννες επεπίρνιξεν Και πεγάδ' επήγεν, Γαργάριξεν η μαστραπά, Εγνέφιξεν ο ρδάκον Εξέβεν ρδάκος άγγελος Και θέλ' να τρώη τον Γιάννεν.
- Καλώς καλώς το πρόγεμα μ', Καλώς το δειλινάρι μ', Καλώς το τρώγω κι αγρυπνώ.Και κείμαι και κοιμούμαι.
- Παρακαλώ σε, ρδάκε μου, Άφ'σ' με κάν πέντ' ημέρας, Πάγω 'λέπω τον κύρι μου, Έρχουμαι κ' εσύ φά' με.
- Άρ' άμε, άμε, Γιάννε μου, Άμε κι αλήγορ' έλα. Ο Γιάννες μόνον έργεψεν, Ο ρδάκον εθερέθεν, Όντας τέρή το πέραγκιαν, Ο Γιάννες κατηβαίνει.
- Καλώς καλώς το πρόγεμα μ', Καλώς το δειλινάρι μ', Καλώς το τρώγω κι αγρυπνώ. Και κείμαι και κοιμούμαι.
- Άσε με, ρδάκον, άσε με, Άσε με, νε θερίον, Πάγω 'λέπω τη μάννα μου, Έρχουμαι κ' εσύ φά' με. - Αρ' άμε, άμε, Γιάννε μου, Άμε κι αλήγορ' έλα. Ο Γιάννες μόνον έργεψεν, Ο ρδάκον εθερέθεν, Όντας τερή το πέραγκιαν, Ο Γιάννες κατηβαίνει.
- Καλώς καλώς το πρόγεμα μ', Καλώς το δειλινάρι μ', Καλώς το τρώγω κι αγρυπνώ. Και κείμαι και κοιμούμαι.
- Παρακαλώ σε, ρδάκε μου, Θεού παρακαλίας, Ας πάγω 'λέπω τ' ορφανά, Δατάχκουμαι την κάλη μ'.
- Αρ' άμε, άμε Γιάννε μου, Άμε κι αλήγορ' έλα.
Ο Γιάννες μόνον έργεψεν, Ο ρδάκον εθερέθεν, Όντας τερή το περαγκιαν, Ο Γιάννες κατηβαίνει. Είχεν τα χέρα 'τ' πίσταυρα, Την γούλαν κρεμασμένον, Κι άλλ' οποπίσ' ο κύρις ατ' ,Φτουλίζ' γα γένα 'τ' κ' έρται, Κι άλλ' αποπίσ' η μάννα του. Καταματούται κ' ερται, 'σ όλτς αποπίσ' η κάλη του, χρυσή καβαλλαρέα, χρυσόν μήλον 'ς σο χέρ'ν ατής ,παίζει και κατηβαίνει, κατακαρδών' τον Γιάννεν ατ'σ ,και φοβερίζ' τον ρδάκον.
- Καλώς καλώς το πρόγεμα μ', Καλώς το δειλινάρι μ', Καλώς το τρώγω κι αγρυπνώ.Και κείμαι και κοιμούμαι.
- Σπαθίν κα έν' το πρόγεμά σ', Κοντάρ' το δειλινάρι σ', Φαρμάκ' να τρώς και αγρυπνάς. Και κείσαι και κοιμάσαι.
- Κόρ' απ' εμέν 'κ' εντρέπεσαι, Απ' εμέν 'κι φοβάσαι;
- Από εσέν 'κ' εντρέπομαι, Απ' εσέν 'κι φοβούμαι.
- 'Σ τον Θο σ', 'ς τον Θο σ', νε κόρασοον, τα γονικά σ' απόθεν;
- Η μάννα μ' απ' τους ουρανούς, Ο κύρη μ' απ' τα νέφα, Τ' αδέλφα μ' στράφτ'νε και βροντούν. Κ' εγώ γριλεύω ρδάκους, 'Σου πεθερού μου το τσακόν' σερέντα ρδάκων δερμα, έναν να παίρω και τ' εσόν, γίνταν σεράντα έναν.
- Καθώς που λες, νε κόρασον, Άμε απόθεν έρθες, Ας έν' ο Γιάννες χάρισμα σ', Έπαρ' 'τον κι άμε δέβα, Ας έν' ο Γιάννες αδελφό μ', Η κάλη του η νύφε μ', Του Γιάννε τα μικρότερας, είν' γυναικαδέλφα μ'

Ζωγραφία

Να έμνεν έναν πετούμενον σο ορμάν απές πουλόπο μ'
Κλαδίν κλαδίν επέτανα και εράευα τ' αρνόπο μ'

Γουρπάνι σ' ζωγραφία
Λάσκεσαι σα ρασία
Κανείται αρ' όσον έπιες
Αΐκα νερά τα κρύα.
Γουρπάνι σ' ζωγραφία

Να έμνεν έναν πετούμενον σο ορμάν απές πουλόπο μ'
Μοιρολογούνε τα ρασ(ι)ά και σαίρεται το ψόπο μ'.
Μοιρολογούνε τα ρασ(ι)ά κλαίγνε τα ποταμάκρ(ι)α
Ακούω πως μοιρολογούν τρέχνε τεμά τα δάκρ(υ)α.
Μοιρολογούνε τα ρασ(ι)ά κλαίγνε πουλί μ' το ορμία
Ο κόσμος όλον έφυ(γ)εν ε(γ)έντον ερημία

(δείτε το βίντεο)

Ινάν Θεόν και Eσένα

Αδα σον κόσμο'ν αγαπώ,
ινάν θεόν και εσένα (2)
αν θέλτ'ς δεβά σον ανοιχτήν,
και ρώτα για τ'εμένα

Εγώ για τ'εσέν και μόνο'ν
σύρω τη σεβντάς τον πόνο'ν
και το κιφαλί'μ σο μαξιλάρ
ο νους'ιμ εν σο δρόμο'ν

Εσέν ρίζα'μ ντο αγαπώ,
αν ίσως λίγο'ν ψέμα'ν (2)
Το χώμα'ν ντο καταπατώ,
να συρ και πιν το αίμα'ν

Εγώ για τ'εσέν και μόνο'ν
σύρω τη σεβντάς τον πόνο'ν
και το κιφαλί'μ σο μαξιλάρ
ο νους'ιμ εν σο δρόμο'ν

Κορ κρέμασον ενάν σταυρόν,
και ενά'ν θεόν προσκύνα (2)
σεράντα ψυία εσύ μη καίεις,
τερέν και αγάπα ίναν

Εγώ για τ'εσέν και μόνο'ν
σύρω τη σεβντάς τον πόνο'ν
και το κιφαλί'μ σο μαξιλάρ
ο νους'ιμ εν σο δρόμο'ν


Ο Μάραντον

Τον Μάραντον χαρτίν έρθεν, θα πάγει σην στρατείαν την νύχταν πάει σον μάστοραν, την νύχταν μαστορεύει κόφτ' ας τ' ασήμι πέταλα, κι ας το χρυσάφ' καρφία τον μαύρον ατ' καλίβωνεν κατάντικρυ 'ς σον φέγγον Αφήγηση... «κι η κάλ' ατ' παραστέκει ατόν με το χρυσόν μαντήλιν τα δάκρα τς εκατήβαιναν, καλομηνά χαλάζια καρφίν - καρφίν απλώνει ατόν, την γην δάκρα γομώνει Που πας, που πας, νε Μάραντε, κι εμέν' σ'ίναν αφίνεις; Αφίνω σε σον κύρη μου, σον εν Κωνσταντίνον. Αφίνω σε σην μάνα μου, την Αΐαν Ελένην Αφίνω σε σ' αδέλφια μου τους δώδεκι Αποστόλους." Που πας, που πας, νε Μάραντε, κι εμέναν ντό αφίνεις; Αφίνω σίλια πρόατα και πεντακόσια αρνόπα Αφίνω σε τον κρίαρον, τον χρυσοκωδωνάτεν αφίνω σε χρυσόν Σταυρόν κι αργυροδαχτυλίδι το δαχτυλίδ' πούλ'τσον και φα και το σταυρόν προσκύνα. Αφήγηση... "Εφτά χρόνα εδέβανε κι ο Μάραντον 'κ εφάνθεν κι ας εφτά χρόνα κι άλλ' απάν' σε μήνους υστερναίους καβαλλάρην επέντεσεν απαγκές σα ψηλά ραχία Κάτσεν κι ατέν ερώτεσεν, - Και τίνος νύφε είσαι; και τίνος είν' τα πρόατα; και τίνος είν' τ' αρνόπα; και τίνος έν' ο κρίαρον ο χουσοκωδωνάτες; Τη Μάραντ' είν' τα πρόατα, τη Μάραντ' είν' τ' αρνόπα τη Μάραντ' έν ο κρίαρον ο χρυσοκωδωνάτες εφτά χρόνα ενέμν' ατόν, κι άλλ' εφτά θ' αναμένω αν έρται έρτ' ο Μάραντον, κι αν κι έν, καλογερεύω! Ο Μάραντο σ' επέθανεν, εκείνος 'περτς ετάφεν σην ταφήν ατ παρέστεκα κι ασ' άσπρον ατ επέρα κι εμέναν εδατάχτε με την κάλη μ' δέβα έπαρ. Οπίσ' οπίσ' νε ξένε, οπίσ' κι απ' όθεν έρθες Ο Μάραντον επέθανεν... - Εγώ εσέν θα παίρω Εγώ καλόγρα γίνουμε, σο μοναστήρ' εμπαίνω, Καλόγερος θα γίνουμαι κι εγώ εσέν θα παίρω. Εγώ πέρδικα γίνουμαι και σα καφούλα εμπαίνω Κ' εγώ αητός θα γίνουμαι κι εσέναν θα αρπάζω. ............. Ατό το στιμνοδέσιμον τη Μάραντε μ' ομοιάζει."


Ερθέν Απρίλτς κι ο Μάης

Ερθέν Απριλτς κι ο Μάης
Κι ολογερα πρασινίζνε
Πλουμιστα τα τσιτσεκοπα
Ντ’ εμορφα που σκουντουλιζνε

Τα νιάτα χαιρουνταν
Τρεχνε αδα κι ακει
Ερχουνταν χελιδονεα
Και κελα’ι’δούν τ’ αηδόνια

Ανοιξη εισαι μαγισσα
Πρασινοφορεμεντσα
Τοι σεβνταληδες ουλτς μαευς,
Νε σκυλα ΄φορισμέντζα.

Τα νιάτα χαίρουνταν…

Ο γερο και η γραια

Ο γερον κι γραια
Πορπατουν παρεα
Ερθανε σο τελος τη ζωής.
Ο γερον ερουξε,
Την γραιαν εκουξεν
Δωμα το χεροπος
Λελεβω την ψυς

Καθουν κι αναπαουν
Και οροματαουν
Σην ζωην ντ’ επερασαν
Τα χρονια πως πανε
Οι νεοι εσπρινανε
Εζαρωσαν και εγερασαν.

Άετς εν ο κόσμος
Κι ειμες εμεις μονον,
Οσοι γεννιουν, αποθανε.
Μονο τα ρασία
Ατα κι εχνε ψύα
Χρονια και ζαμανια
Απομενε.


Αποψ κι οψε το βραδον

Τον πατεραμ’ εγω αγαπω
Ασεμενα πολανι
Την μαναμ’ εροθυμεσα
Εφταγω παλαλα’ι’

Αποψ κι οψε το βραδον
Εμπρεαμ ερθεν ο χαρον,
Τον θανατον κι ενουνιζα
Τεμετερτς πως θα χανω

Ο κυριμ’ εν αση Σαντα
Η μαναμ’ πολασεσα
Εγω το ρακιν κι επατο
Ατωρα πως εμετσα

Αποψ κι οψε…

(δείτε το βίντεο)


Καραλάζο

Καραλάζοοο
Και τεσον η καρδεα ετονε πολλα τρανονι
Από μικρον παιδι επεμνες ορφανονι

Αμαν,αμαν,αμαν

Καραλαζο έλα,
Ελα σην παρεας,
Εφεκες ερημον
Το φτωχο την φωλεας

Καραλαζοοο
Και εσυ εγάπανες τ’ εμορφα τα παρεας
Εφεκες ερημο το φτωχο την φωλεας

Αμαν,αμαν,αμαν

Καραλαζο έλα,
Ελα σην παρεας,
Εφεκες ερημον
Το φτωχο την φωλέας

Καραλαζοο
Και λαφρυ να εν πουλιμ’ το χωμα ντ’ εσκεπαες
Και με τα ντερτοπας ερουξες κι ενεπαες

Αμαν,αμαν,αμαν

Καραλαζο ελα,
Ελα σην παρεας
Εφεκες ερημον
Το φτωχο την φωλεας

*αφιερωμένο στη μνήμη του θείου μου Λάζαρου Παπαδόπουλου
(δείτε το βίντεο)


Την καρδιαμ’ θα σκιζ’ ατο

την καρδιαμ’ θα σκιζ’ ατο
θ’ εχω δυο καρδιας
σ΄ένα θα βάλω τα καημους
σ’ άλλο τ’ αροθυμιας

το αιμα νερο κι εινεται
οι Ρωμιοι κι τουρκευνε
κι ο αδερφος τον αδερφο
παντα θα αραευνε

πουλοπα ταξιδιαρικα
ένα μενεμαν φερτε
τα κυρουτκαμ’ κι ο αδερφομ’
αν ζουνε σε μεν πετε

το αιμα νερο….

Αναστενάζω σιουνταν
Τα ψηλα τα ρασια
Κι οντες πονω μαρεντανε
Τα φυλλα ασα κλαδια

Το αιμα νερο….

(δείτε το βίντεο)


Το αιμαμ’ ασην καρδιαμ’

Το αιμαμ’ ασην καρδιαμ’
Άλλο κι τσιμπονιζ’
Εσπρινανε τα μαλλιαμ’
Κι η ψυμ’ κι ταγιανιζ

Το ματιμ’ θωλον
Το αιμαμ’ παγων
Αραευω γω τον θανατον

Αφου κι επορω να πινω
Ένα χουλιαρ νερο
Σουμας επαρμε Χριστε μου
Αποψ ους να μερον

Επαρμε σουμας
Να τερω ντε φτας
Και ολον τον κοσμο συγχωρας


Ρασοπουλον

Οχ, ρασοπουλο θα εινουμε
Σα ρασα θα γυριζω
Σα κλαδοπα θα καθουμε
Και θα χελιδονιζω

Ρασοπα σκιζω κι ερχομε
Τα γοναταμ’ κι τσιζνε
Θα παγω και θα ερχουμε
Το καρδοπος θα κλεφτω

Η δυσ’ εφεκεν τα ρασα
Κ’ εκατσε σα καμμενα
Τρυγωναμ’ αφς τα κυρουτκας
Και ελα με τ’ εμενα

Χρυσαγγελος θα ινουμε
Χρυσα φτερα θα φερω
Θα κονευω στ’ εγκαλιοπος
Θα περοσε και φεβω

(δείτε το βίντεο)


Βαλτε μαχαιρια διστομα

Ο’ι’, ο’ι’, βαλτε μαχαιρια δισταυρα
Την καλημ’ να ορεαζω
Κι αν ερχουνταν να περν’ ατεν
Πολλους θα μαχαιρεαζω

ο’ι’,ο’ι’, δυο μαχαιρια ξιμιγγα
σην καρδεαμ’ καρφωμενα
εβγαλτε και τερεστε τα
πως είναι ματωμένα

ο’ι’,ο’ι’, εσυ Θεέμ’ βοηθαμε
ατοιν αν κι επορουνε
τ’ αρνοπομ’ ασα χεροπαμ’
να παίρνε πολεμουνε.

(δείτε το βιντεο)

Ο κουμπάρομ’

Ο κουμπαρομ’, ο κουμπαρομ’
Ο φιλομ’ ο καλοσιμ’
Με το στεφαν ντε κρατησε
Εγεντον συγγενος ιμ

Τα ευσια ντ’ επερατε
Γομονε πεντε αμπαρεα
Να ειστε παντα αξιοι
Κουμπαρε και κουμπαρα

Το σημερνον το δεσιμον
Τεμον η κουμπαριαν
Σπικτα εκορδιλεασα
Απες και σην καρδίαμ’

Τα ευσια ντ’ επερατε….


Θεέμ’ ασην ανατολη

Μερ’ εν μανα ο αδερφομ’
Μερ’ εν , μερ επηεν,
Γιαμ κι ζει και γιαμ κι ελεπ,
Και γιαμ κι αφουγκρατε,
Μερ’ εν μανα ο αδερφομ’
Θα ποθανω ασο καημομ’

Θεέμ’ ασην ανατολη
Αγγελος αμον πουλιν
Πως θα φερ μαυρον χαμπερ
Το ιστερ και τ’ απιστερ

Μερ’ εν μανα η πατσιμ’
Μερ’ εν , μερ επηεν,
Η καρδιαμ’ γεραλιν
Και η ψυμ’ ελυεν
Μερ’ εν μανα η πατσιμ’
Άλλο κι κρατεει η ψυμ’

Θεέμ’ ασην ανατολην….

(δείτε το βίντεο)


Εγω τιναν εγαπανα

Εγω τιναν εγαπανα
Ατωρα εντον νυφε
Ατωρα εντον νυφε

Τα’ εξωπορτον εσπογγιζεν
Ειδεμε και εκρυφτεν
Ειδεμε και εκρυφτεν

Ειπατε να μη κρυφκεσε
Απ’ ατωραν εδεβεν
Απ’ ατωραν εδεβεν

Τον αντρα τιναν επηρες
Εκεινον καλοτερε
Εκεινον καλοτερε

συνεχίζεται....

στίχοι ποντιακών τραγουδιών

η πρώτη ''φουρνιά'' με στίχους από ποντιακά τραγούδια, που δημοσιέυονται στη σελίδα μας

Πάρθεν η Ρωμανία

Έναν πουλίν, καλόν πουλίν, εβγαίν' από την Πόλιν,ουδέ σ' αμπέλια ' κόνεψεν, ουδέ σα περιβόλια, επήγεν και ν' εκόνεψεν σ' Αγιά-Σοφιάς την Πόρταν.Έδειξεν τ'έναν το φτερόν, σο αίμαν βουτεμένον.Και σ' άλλο το φτερόν αθέ, χαρτίν βαστά γραμμένον.Ατό κανείς 'κι αναγνώθ', κανείς 'κι ξερ' ντο λέγει,μηδέ κι ο Πατριάρχης μου με όλους τους παπάδες.Κι έναν παιδίν, καλόν παιδίν, πάει και αναγνώθει.Σίτ' αναγνώθει, σίτια κλαίει, σίτια κρούει την καρδίαν:Ν' αηλί εμάς και βάι εμάς, , 'πάρθεν ή Ρωμανία! Επαίραν το Βασιλοσκάμ’ κι ελλάεν Αφεντία.Μοιρολογούν τα εκκλησιάς, κλαίγνε τα μαναστήριακι Αϊ-Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει, δερνοκοπισκάσαι.Η Ρωμανία αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο …

(δείτε το βίντεο , δείτε την παρτιτούρα)

Αητέν’ τς επαραπέτανεν

Αητέν' τς επαραπέτανεν

ψηλά σα επουράνια

και τα τζαγκία ατ' κόκκινα

και το τσαρκούλν' ατ' μαύρον,

εκράτνεν και σα κάρτζια του

παλληκαρί βραχιόνας.

- Αητέ μ', για δος με ασό κρατείς,

για πε με όθεν κείται.

- Ασό κρατώ κι δίγω σε,

αρ όθεν κείται λέγω.

Για ποίσον σιδερέν ραβδίν

καί χάλκινα τσιαρούχιακι

έπαρ σο χέρι σ' τη στράταν

κι όλεν το μονοπάτι.

Ακεί σο πέραν το ρασίν,

σ' αλάτ' επ' εκεί μέρος,

μαύρα πουλία τρώγν' ατον

και ασπρα τριγυλίσκουν.

- Φατέστε, πουλία μ', φατέστε,

φατέστε τον καρίπην,

σήν θάλασσαν κολυμπετής,

σ' όμάλια πεχλιβάνος,

σον πόλεμου τραντέλλενας,

ρωμαίικον παλληκάρι

(Δείτε την παρτιτούρα)


Η κορ επείεν σο παρχάρ

Η Κορ επείεν σον παρχάρ, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Να είνεται ρομάνα, έλα έλα λέγωσε (δις)

Και για τ’ ατέν θα είνουμε, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Και κυνηγός σ’ ορμάνια, έλα έλα λέγωσε (δις)

Παρχαρομάνα εποίκε σε, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Κι εγέντ’ς λαλασαρία, έλα έλα λέγωσε (δις)

Εσέγκες με και σήν σεβτάν, έ ει πουλήμ-πουλήμ.

Τερείς με κρύα-κρύα, έλα έλα λέγωσε (δις)

Η κορ εξέβεν σο παρχάρ, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Εγέντονε ρομάνα, έλα έλα λέγωσε (δις)

Εφώταξεν και ο παρχάρτς, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Εμόρφηναν τ' ορμάνε, έλα έλα λέγωσε (δις)


(Δείτε το βίντεο)


Το τσαμπασίν

Εκάεν και το τσάμπασιν

Κι επέμναν τα τουβάρια, γιαρ γιαρ αμάν (δις)

Και ν’ερρούξαν σό γουρτάρεμαν

Τ’Ορτούς τα παλληκάρια οφ οφ αμάν

Κλαίν τα πουλόπα τη Θεού

Κλαίν τα πεγαδομάτια, γιαρ γιαρ αμάν (δις)

Κλαίει το τσιαμπλούκ, το καρακιόλ

Κλαιν τ’ έμορφα τ’ ελάτια, οφ οφ αμάν.

Εκάεν και το τσάμπασιν σπίτε κι θ’απομένε, γιαρ γιαρ αμάν (δις)

Τρανοί, μικροί, φτωχοί, ζεγκοίν

Ολ’ κάθουνταν και κλαίγνε, οφ οφ αμάν.

Αρ εκάεν κι εμανίεν όλεν το παρχάρ

Και ν’εκές τιδέν κι επέμνεν, μαναχόν σαχτάρ (δις)

(Δείτε το βίντεο
Δείτε την παρτιτούρα)


Σεράντα μήλα κόκκινα

Σεράντα μήλα κόκκινα πούλι μ’

σ’ ένα μαντήλ δεμένα (δις)

σεράντα σεβτάς κι’ αν εφτάς ρίζαμ

κ’ ευρίκ’ς κι άμον εμένα (δις)

τ’ ομάτες ασάν ουρανόν πουλι μ’

αστρέν πα κατηβάζνε (δις)

πόσα καρδόπα ν’ έκαψες ρίζαμ

και ποσα αναστενάζνε (δις)

Σεράντα μήλα κόκκινα πούλι μ’

σή σειράν τιζεμένα (δις)

επάρ’ αρνόπομ την στρατάν ρίζαμ

ντο θα φερ’ τσε σ’ εμένα (δις)

Για έλα έλα πούλι μ’ με τεμέν έλα γιάβρι μ’

το νόστιμον το τέρεμας πούλι μ’ θα σύρ’ και παίρ’ τ’ αχούλι μ’. (δις)

(Δείτε το βίντεο
Δείτε την παρτιτούρα)



Τη Τρίχας το γεφύρ'

Ακεί πέραν σo Δρακολίμν', ση Τρίχας τo γεφύριν, χίλιοι μαστόρ' εδούλευαν και μύριοι μαθητάδες. 'Όλεν τ' ήμέραν έχτιζαν, τη νύχταν εχαλάουτον. Οι μάστοροι εχαίρουσαν, θε να πλεθύν' η ρόγα, οι μαθητάδες έκλαιγαν, τσι κουβαλεί λιθάρια; Κι ατός ο πρωτομάστορας νουνίζ' νύχταν κι ημέραν. -Ντο δεις με, πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ'; -Αν δίγω σε τον κύρη μου, άλλο κύρην πα ‘κ’έχω! -Ντό δεις με, πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ’; -Αν δίγω σε τη μάνα μου, άλλο μάναν πα ‘κ’έχω! -Ντό δεις με, πρωτομάστορα και στέκει το γεφύρι σ’; -Αν δίγω σε τ' αδέλφια μου, αλλ' αδέλφια πα ‘κ’ έχω! -Ντό δεις με, πρωτομάστορα, σταλίζω το γεφύρι σ’; -Αν δίγω σε και τα πουλιά μ', αλλο πουλιά πα ‘κ’ έχω! -Ντό δεις με, πρωτομάστορα, στερένω το γεφύρι σ’; -Αν δίγω σε την κάλη μου, καλύτερον ευρήκω! Μενεί και λέει την κάλην ατ', αγλήγορα να έρται. ‘Κόμαν τον Γιάννεν ‘κ’ ελουσεν και σο κουνίν 'κ' εθέκεν, ‘κόμαν τα χτήνια ‘κ’ έλμεξεν, τα μουσκάρια ‘κ’ εδέκεν, διπλομενεί την ερημον με τα’ αοίκον πουλόπον. Σάββαν να πάει σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον και την Δευτέραν τον πουρνόν αδά να ευρισκάται. Σάββαν επήγεν σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον και την Δευτέραν τον πουρνόν σο Δρακολίμν' ευρέθεν. -Κάλη μ’, ακεί σο Δρακολίμν' ερρούξεν το σκεπάρι μ’, αν βουτάς κι εσύ παίρ’ τς ατο, είσαι τ' εμόν η κάλη. Πέντε όργέας κατηβαίν’ και με την τραγωδίαν, κι αλλα πέντε ξαν κατηβαίν’ με τη μοιρολογίαν. -Κι αρ 'κι πονώ τα κάλλια μου κι αρ ‘κί πονώ τη νέτε μ', πονώ και κλαίω το πουλί μ', ντ' εφέκα κοιμισμένον. Πως τρομάζνε τα γόνατα μ’, να τρομάζ’ το γεφύρι-σ' κι άμον ντο σείουν τά μαλλιά μ', να σείουν οι διαβάτοι κι άμον ντο τρέχνε τα δάκρυα μ', να τρέχει το ποτάμι. -Ευχέθ’, κάλη μ’, ευχέθ’, κάλη μ’, ευχέθ’, μη καταράσαι, αδέλφια έεις σην ξενιτειάν, έρχουνταν και διαβαίνε. -Κι άμον ντο στέκν’ τα γόνατα μ’, να στέκ’ και το γεφύρι κι ΄άμον ντο στέκνε τα μαλλιά μ’, να στέκνε οι διαβάτοι, κι άμον ντο στέκνε τα δάκρυα μ’, να στέκει το ποτάμι. Τρι’ αδέλφια έμνες εμείς κι οι τρεις καταραμένοι, είνας έχτσεν την Άδεσαν κι άλλε το Δεβασίριν κι εγώ η τρισκατάρατος της Τρίχας το γεφύριν

(Δείτε την παρτιτούρα)


Την πατρίδαμ έχασα

Την πατρίδαμ έχασα έκλαψα και πόνεσα

λύουμαι κ’ αρωθυμώ oϊ οϊ οϊ οϊ ν’ ανασπάλω και πορώ (δις)

Μίαν κ’ άλλο σήν ζωήμ’ σο πεγάδιμ’ σήν αυλήμ’

νέροπον ας έπινα, oϊ οϊ οϊ οϊ και τ’ ομάτεαμ’ έπλυνα (δις)

Τα ταφίαμ έχασα ντ’ έθαψα κ’ενέσπαλα

τεμετέρτς αναστορώ, oϊ οϊ οϊ οϊ και σο ψώπομ’ κουβαλώ (δις)

Μίαν κ’ άλλο σην ζωήμ’ σο πεγάδιμ’ σην αυλήμ’

νέροπον ας έπινα, oϊ οϊ οϊ οϊ και τ’ ομάτεαμ’ έπλυνα (δις)

Εκκλησίας έρημα Μαναστήρεα ακάντηλα

πόρτας και παράθερα oϊ οϊ οϊ οϊ έπεμναν ακράνοιγα (δις)

Μίαν κ’ άλλο σην ζωήμ’ σο πεγάδιμ’ σην αυλήμ’

νέροπον ας έπινα, oϊ οϊ οϊ οϊ και τα’ ομάτεαμ’ έπλυνα. (δις)

(Δείτε το βίντεο)




Η μάνα εν κρύον νερόν

Όταν γερά η μάνα και άλλο κε μπορεί (2)

α τότε θελ βοήθειαν α τότε θελ ζωήν ...

α τότε θελ ζωήν

κι όταν θα έρτε η ώρα και άλλο κι θα ζει

αμά κι φτας το χρέωσις θα καίετε η ψυς

η μάνα εν κρύον νερόν και σο ποτήρ και μπεν

η μάνα να μη είνετε η μάνα να μη εν

η μάνα να μη εν

η μάνα εν βράχος η μάνα εν ρασίν (2)

σο δύσκολον την ώρας μανίτσα, μανίτσα, μανίτσαμ θα τσαείς

η μάνα εν το στήριγμαν τη χαράς το κλαδίν

τατινές η εγάπη κε βρίετε ση γην

η μάνα εν κρύον νερόν...

θα δέαβένε τα χρόνια θα έρουμε και μεις (2)

ατά είναι με τη σειράν κι θα γλυτών κανείς...

κι θα γλυτών κανείς

και ολ πρεπ να εξέρουμε σ ‘αούτο τη ζώην

Χωρίς τη μάνας την ευχήν κανείς κε λεπ χαΐρ

(Δείτε το βίντεο)



Τ’ Ηλ’ το Κάστρον

Όλα τα κάστρα είδα κι όλα γύρισα κι άμον του Ηλ’ το Κάστρον, κάστρον κ’ έτονε. Σεράντα πόρτας είχεν κι όλα σίδερα κι εξήντα παραθύρια κι όλια χάλκενα. Και του γιαλού η πόρτα έτον μάλαμαν. Τούρκος το τριγυρίζει, χρόνους δώδεκα, μηδ’ εμπορεί να παίρει, μηδ’ αφήνει ατο. Κι ένας μικρός τουρκίτσος, ρωμιογύριστος, ρόκαν και ροκοτζούπιν βάλ’ σα μέσα του, αδράχτι και σποντύλι παίρ’ σα χέρια του, μαξιλαρίτσαν βάλει κι εμπροζώσκεται κι εγέντονε γυναίκα, βαριασμένισσα. -Άνοιξον, πόρτα, άνοιξον, καστρόπορτα, άνοιξον να εμπαίνω, Τούρκοι διώχνε με. Ν’αηλί εμέν την μάρσαν, τη χιλιάκλερον και που ναπαιδοποίγω, χειμωγκόν καιρόν. Άνοιξον, πόρτα, άνοιξον, καστρόπορτα, άνοιξον να εμπαίνω, Τούρκοι διώχνε με. Το Κάστρον ‘λογυρίζει και μοιρολογά κι η κορ’ απέσ’ ακούει και καρδοπονά. -Κι απ’ όθ’ εμπαίν’ ο ήλεν, έμπα απέσ’ κι εσύ κι απ’ όθ’ εβγαίν’ ο φέγγον, έβγα έξ’ κι εσύ. Κι άμον ντ’ ενοίγε η πόρτα, χίλιοι έτρεξαν κι άμον ντ’ εκαλονοίγε, μύριοι έτρεξαν. Κι άλλοι την κόρ’ αρπάζνε κι άλλοι τα φλουριά κι από το παραθύρ’ η κορ’ επήδησε, σε παλληκάρ’ αγκάλιας ψυχομάχησε.



Καλόν κορίτσ'

Καλόν κορίτσ',

καλόν κορίτσ'

καλόν κι ευλοημένον

ση χώρα φαίνετ' άσκεμον,λελέβω ατό,

σε μέναν φωταγμένον.

Καλόν κορίτσ' εχόρευαντ' έμορφα τα κορτσόπατα

τα κάλλια τουν εσείουσαν,λελέβ' ατά,

άμον μανουσιακόπα.

Καλόν κορίτσ' για χόρεψονεσύ τεμόν φραντάλαντα

αμάραντα μαραίν' πουλί μ',λελέβω σε,

και τεσόν η εγκάλιαν.

(Δείτε το βίντεο)


Τρυγώνα

(Μετά από κάθε στίχο ακολουθεί το ρεφρέν: η Τρυγόνα, η κορώνα.)

Ακεί πέρα σ' ορμανόπον,

έστεκεν κι εποίνεν ξύλα.

Τα ξύλα τ'ς έταν οξέας,

κι άντρας ατ'ς έτον μυξέας.

Πορπατεί και πάει ομάλα,

το ορταρόπα τ'ς αρνομάλλα.

Πορπατεί και πάει τίκα

τ' ορταρόπα τ'ς είν' τιφτίκα.

(Δείτε το βίντεο
Δείτε την παρτιτούρα)

Ζιπάν ζιπί

Ζίπαν ζίπ η κάρδιαμ γομάτον' όνερα

λάσκεται απάν σα παρχάρεα σα κρύα νερά

Κάθουμ' ώρας και νουνίζω μικρόν πούλοπομ'

την ανάσας να έρται κρούει απάν σον πρόσωπομ

Να τερείς μεν και να σκίεις μεν μασέρ κοφτερόν

να σασέβω να μη εξέρω που κές να τερώ

Να τρομάζω και να στέκω άμον ιαντζούις

να ανοίγω τα σερόπαμ και κει απές να ρούεις

Να ερχεσαι γρυβών τς απάνι μ'

να σφιγγ'ς να τσιχρώντς

τα ντερτια ντο ειν' απεσ ιμ ολα να λαρωντς.

(Δείτε το βίντεο)

συνεχίζεται...