στίχοι ποντιακών τραγουδιών no.3

Έταιρον κι η Λυγερή

Έταιρον κι η Λυγερή παν' όλεν τον ποταμόν. Έταιρον επέρνιξεν και η κορ' 'κ' επόρεσεν. - Πέρνιξο με, Έταιρε, το τσιαρκούλι μ' δίγω σε. - Νια περνίν περνίζω σε, νια τσιαρκούλιν παίρω σε. - Πέρνιξο με, Έταιρε, το ζωνάρι μ' δίγω σε. - Το ζωνάρ' ς τ' εσόν ας εν, άλλο τάγμαν τάξο με. - Πέρνιξο με, έταιρε, το βραχιόλι μ' δίγω σε. - Ντο νά φτάγω τ' άκλερον, τ' άψιμον να καίει ατό. Άλλο τάγμαν τάξο με κι εγώ 'σεν περνίζω σε. - Ασήν ψη μ' κι ανέτερα, τ' άλλα όλια δίγω σε. Ασό χέρ' επέρπαξεν κι ατέν πέραν έσυρεν. - Δος με, κόρη, ντ' έταξες, την φιλιάν ντ' ετάγαμε. - Έμπρια μουν λιβάδια είν', πάγω εκεί και δίγω σε. - Έρθαμε κι εξέρθαμε κι εξεκαμπανίσταμε. Δος με, κόρη, ντ' έταξες, την φιλιάν ντ' ετάγαμε. Τ' έμπρια μουν κοιλάδα ειν', πάγω εκεί και γίγω σε κι εκεί πέραν κώμια ειν', πάγω εκεί και δίγω σε. - Έρθαμε κι εξέρθαμε κι εξεκαμπανίσταμε, αρ δος, κόρη, ντ' έταξες και ντ' εσυνετάγαμε. - Διέξ 'τ ατόν τη σκυλ' τον γιον, εγώ δεν 'κι διγ' άτον!...


Εσύ είσαι μάνα μ' ντο λαρώντς

Εσύ είσαι μάνα μ' ντο λαρώντς
τη ψύσι'μ' τα γεράδες
και ατά ντο κι λαρούντανε
ούτε με τα παράδες.

Και τεμόν το ντέρτ' εν'
και τεσόν όντες βογγώ
πονίζ' με και αν ψαλαφώ σε
και την ψυ σ' εκείνον πα θα δίς με.

Σιμά σο αχ σιμά σο βαχ
τ' όνεμα σ' πάντα θέκω
όντες θα ρούζω σο κρεβάτ'
εσέν σιμά μ' θα ελέπω.

Επλώθεν απές σο τσαΐρ'

Επλώθεν απές σο τσαΐρ
ερούξεν και κοιμάται
έσυρεν το τσούλ' σο ποτάμ'
ντηδέν πα κι φοάται.

Εσέβεν σ' εγκαλιόπον μου
κρεμάεν ασήν γούλα μ'
τα απάν'ατς όλιον έκαιεν
άψιμον με το βρούλαν.

Ο πρόσωπος αγγελικόν
το ματόπα τς φωτάζνε
ασά σειλιόπα τσ' στάζ' το μέλ'
φιλώ και εμέν χορτάζνε.

Τ' αρνί μ' ελιγοθύμεσεν
σην εγκάλια μ' ερούξεν
αρ' μη κατηγοράτ' ατό
τσελκέικον εν κε εγρίξεν.

Να αλί εμέν να αλί κι ατέν
να αλί τη δυς εντάμαν
τα αμαρτίας εμουν πολλάν
κι σούμες μ' έναν τάμαν.


Παρχάρ'

Χάιτε ας πάμε σο παρχάρ'

με τ' εμέν το παλληκάρ'

τ' αλογόπο μ' γολγονίζ'

η κεμεντζέ μ' κωδωνίζ'.

Εγώ είμαι λυριτζής

ποδεδίζω την κουτσή σ'

έλα δώσατεν εμέν θεία μ'

λελεύω την ψυ σ'.

Εγώ είμαι σεβνταλής

κουίζω σε και κι λαλείς

εντώκα απάν σ' ωμί σ'

ωράσον πας εγκαλείς.

Βέχω, βέχω, ξεροβέχω

σην σεβντάν απ' οπίσ' τρέχω

η αρρώστεια σ' θα τρώει με

εγώ θαρρώ τηδέν κι έχω.

Έλα ποδεδίζω σε,πουλί μ',

τρώω το Θεό σ'

έλα τηδέν κι επέμνεν

την εγάπη σ' γιαβρί μ' δος.

Χαλάι

Άγγελος με τα φτερά

και με το σταυρόν σο χερ'

έρθεν και εμέντζεν μας

με τ’ άγριον το χαπέρ’

Θα παίρομε την οδόν

ο Θεόν ντο θα φωτίζ’

κάποτε να κλώσκουμες

το μένεμαν ατ’ ορίζ’

Βάι εμάς, αηλί εμάς

που επεκατήβαμε

αΐκον τρανόν κακόν

άλλον πουθέν’ κ’ είδαμε.

Χαψία

Χαψία εξέβαν ‘ς σο γιαλόν,

χοντρά τ’ ευλογημένατα

παπόρια εχ’κ’ έρχουνταν,

ζίπα ζίπα φορτωμένα

Χαψία - χαψία, φατέστεν σκυλ’ παιδία

και ντ’ έμορφα μαειρεύει ατά η θεία μ’ η Ευδοξία.

Χαψία βάλον ‘ς σο πλακίν,

εσέν λέγω Ηλίαστάξον

κι ολίγον λάδοπον,

ας γίν’ταν μερακλία

Χαψία - χαψία, φατέστεν σκυλ’ παιδία

και ντ’ έμορφα μαειρεύει ατά η θεία μ’ η Ευδοξία.

Τραπεζουνταίοι, Κερασουνταίοι,

όλ’ παίρ’νε τηγανίζ’νε

τ’ εμέτερον οι Σουρμενίτ’,

με τα πατμάνια αλίζνε


Ώσπου θα εν ο θάνατον

Ώσπου θα εν ο θάνατον

ώσπου θα εν ο χάρον

κανείς κι κλώσκεται και λέει

εγώ κι θα αποθάνω.

Κόρ’ έπαρ’ ασό σάβανο

κορδέλα σα μαλλία σ’

και όντες θα κορδελιάσ’ ατά

να κλαις από καρδίας.

Αν αποθάνω θάψτε με

σύρτε απάν-ι-μ χώμα

αφήστε με παράθυρον

να ελέπω την τρυγώνα μ’.

Ανάθεμα και το ρακίν

ασ’ όλιον το καλλίον

εκατό δράμια είν’ πολλά

η μσόν οκάν ολί(γ)ον.

Σουμέλα λεν την Παναγιά

Σουμέλα λεν’ την Παναγιά

Σουμέλα λεν’ και σέναν

Θα προσκυνώ την παναγιά

Κι έρχουμαι με τ’εσέναν.

Εγώ μικρός προσκυνητής

Πήγα σην Παναΐαν

Και σα τρία τα χρόνια απάν’

Επήγα άλλον μίαν.

Ση παναΐας το ποτάμ’

Τρία μήνας ελάστα

Επέμνα οξυπόλυτος

Τα τσαρούσα μ’ εγράσταν.

Εγώ ποντιοπούλ’ είμαι

Ματώνω κι ματούμαι

Ση Σουμελά την Παναγιά

Εκεί θα στεφανούμαι.

Η λεμονα

Σητια επενα ομαλια ομαλια (δις)

Σητια επενα ομαλια ομαλια

Ειδα ορμανια και ληβαδα

Ειδα ορμανια και ληβαδα (δις)

Ειδα ορμανια και ληβαδα

Και σην μεσην τρες πεγαδι

Και ση πεγαδι την ακραν (δις)

Και ση πεγαδι την ακραν

Εστεκεν δεντρον και μεγαν

Εστεκεν δεντρον και μεγαν (δις)

Εστεκεν δεντρον και μεγαν

Τα νεραντζια φορτωμένα

Επλωσα να περω εναν (δις)

Επλωσα να περω εναν

Εχολιαστεν η λεμονα

Ντο χολιασκεσε λεμονα (δις)

Ντο χολιασκεσε λεμονα

Πασκ' ετσακωσα κλαδοπον;

Πασκ' εστακωσα κλαδοπον (δις)

Αν ετσακωσα κλαδοπον

Να τσακουτε το σεροπομ

Κιαν εμαρανα φιλοπον (δις)

Κιαν εμαρανα φιλοπον

Να μαρενετε το ψοπομ'

Επίκες το Καρδόπο μου


Επίκες το καρδόπο μου

επίκες το καρδόπο μου

και άμον έναν κερόπον

Στην ψυμ φωτίαν έσυρες πουλόπομ έσυρες

και λύεται το γιαυρόπο'μ
Κλοστ το μαχαίρ σην καρδίαμ πούλιμ σην καρδίαμ'

και έπαρ όλεν το αίμα

Η σεβντά ντ'έχω για τέσεν πουλόπομ για τεσέν και πούλιμ έβγαλτσα ψέμα


ΤΙΓΚΙΛ ΤΙΓΚΙΛ ΤΑ ΓΟΛΓΟΝΙΑ

Τίγκιλ, τίγκιλ, τα γολγόνια

κρούγ' νε σ' αλογόπο μου

παίρ' τη στράταν τ' εξερμένον

ντο πάει για τ' αρνόπο μου.

Κρύφκουμε κ' ελέπνε με

τ' όνεμεμ αηδόνιν εν'

η λαλία μ' εν γλυκίν

η καρδία μ' καρβόνιν εν'.

Έλα πουλί μ' λέγω σε

ρίζα μ' ποδεδίζωσε

θ' έχω σ'απέσ' σα τσιτσάκια

θα χαρεντερίζω σε.

Έμορφα είν τα κορτσόπα

ντ' έχ' τ'εμόν η πεθερά

άμον άνοιξης τσιτσάκια

ντο κρατούν σα κλαδόπα

Σο Παρακάθ και Μουχαπέτ


Σο παρακαθ και μουχαπετ καθα βραδον παρεας

η λυρα παιζ και φαγοποτ με κρομιδ και ελεας

Παρακαθια μουχαπετια και ενα τσιζιν σα τερτια

παρακαθια και σεβνταδες να λαρουνταν τα γεραδες

Σ'ενα γωνια παληκαρ κορη τερη σο ματια

ονειρα και να σπιτικο ντο θα εφταει τα παλατια

Παρακαθια μουχαπετια και ενα τσιζιν σα τερτια

παρακαθια και σεβνταδες να λαρουνταν τα γεραδες

Σο παρακαθ ουλ εναν ειν οι τουσμαν πα υέυνε

πινε ρακυν και αδερφομεν και γιαν γιαν να χορευνε

Παρακαθια μουχαπετια και ενα τσιζιν σα τερτια

παρακαθια και σεβνταδες να λαρουνταν τα γεραδες


Η ΜΑΝΑΝ ΕΝ ΘΕΟΣ


Λόγια κι θα ευρίουνταν τη μάνα να υμνούνε

όσοι μανάδες μοναχόν την μάνα εγρυκούνε

Η μάνα εν Θεός

η μάνα Παναγία

Άμον τη μάνας την εγάπ κι ευρίεται άλλον μία

Η μάνα πρωτού να γεννά πονεί για το παιδίν'ατς

και ους να φέραι ση ζωή πολεμά με την ψην'ατς

Η μάνα εν Θεός...

Φαϊ σο νουνα'τς ξάϊ κι κρούει νε διξά νε νυστάζει

Αν το παιδίν'ατς κατ παθάν το αίμαν'ατς λιφτάζει

Η μάνα εν Θεος...

Τι παιδί το χαμόγελο εν η χαρά τη μάνας

Ρουζ απές σο παράδεισο όντας γομόν τα πάνας

Η μάνα εν Θεος...

ΑΚΡΙΤΑΣ ΟΝΤΕΣ ΕΛΑΜΝΕΝ


Ακρίτας όντες έλαμνεν,σην παραποταμέαν.
Επέγνεν κι έρτον κι έλαμνεν,την ώρα πέντ' αυλάκια.
Επέγνεν κι έρτον κι έσπερνεν,εννέα κότια σπόρον.
Έρθεν πουλίν κι εκόνεψεν,ση ζυγονί την άκρα.
Σκούται και καλοκάθεται,ση ζυγονί την μέσεν.
- Οπίσ' πουλίν, οπίσ πουλίν,μη τρως την βουκεντρέαν.
Και το πουλίν κελάηδεσεν,σαν ανθρωπί' λαλίαν.
- Ακρίτα μου, ντο κάθεσαι,ντο στέκεις και περμένεις;
Το ένοικο σ' εχάλασαν,και την καλή σ' επαίραν.
Τ' όλον καλλίον τ' άλογο σ',στρώνε και καβαλκεύνε.
Και τ' άλλα τα καθέτερα,στέκνε και χλιμιντρίζνε.

ΕΝΑΝ ΑΣΤΡΕΝ ΕΞΕΒΕΝ


Έναν άστρεν εξέβεν

σην Ανατολήν

άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν

σο Βαθύν τ΄ Ορμίν

άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν

σο Καρά-Καπάν

κι άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν

σ΄ Αρμαλού το Χάν, γιάρ.

Σοφίτσα μ΄ έξ΄ μ΄ εβγαίνεις

και μη φαίνεσαι

ελέπνεσαι και τ΄ άστρια

και μαραίνεσαι

ελέπ΄ σε και ν΄ ο φέγγον

και δειλαίνεσαι

ελέπ΄ σε και ν΄ο ήλεν

και ηλαίνεσαι

τα παλικάρια κλαίγνε

κι αραεύνε σε.

τα παλικάρια κλαίγνε

κι αραεύνε σε.

συνεχίζεται......