στίχοι ποντιακών τραγουδιών

η πρώτη ''φουρνιά'' με στίχους από ποντιακά τραγούδια, που δημοσιέυονται στη σελίδα μας

Πάρθεν η Ρωμανία

Έναν πουλίν, καλόν πουλίν, εβγαίν' από την Πόλιν,ουδέ σ' αμπέλια ' κόνεψεν, ουδέ σα περιβόλια, επήγεν και ν' εκόνεψεν σ' Αγιά-Σοφιάς την Πόρταν.Έδειξεν τ'έναν το φτερόν, σο αίμαν βουτεμένον.Και σ' άλλο το φτερόν αθέ, χαρτίν βαστά γραμμένον.Ατό κανείς 'κι αναγνώθ', κανείς 'κι ξερ' ντο λέγει,μηδέ κι ο Πατριάρχης μου με όλους τους παπάδες.Κι έναν παιδίν, καλόν παιδίν, πάει και αναγνώθει.Σίτ' αναγνώθει, σίτια κλαίει, σίτια κρούει την καρδίαν:Ν' αηλί εμάς και βάι εμάς, , 'πάρθεν ή Ρωμανία! Επαίραν το Βασιλοσκάμ’ κι ελλάεν Αφεντία.Μοιρολογούν τα εκκλησιάς, κλαίγνε τα μαναστήριακι Αϊ-Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει, δερνοκοπισκάσαι.Η Ρωμανία αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο …

(δείτε το βίντεο , δείτε την παρτιτούρα)

Αητέν’ τς επαραπέτανεν

Αητέν' τς επαραπέτανεν

ψηλά σα επουράνια

και τα τζαγκία ατ' κόκκινα

και το τσαρκούλν' ατ' μαύρον,

εκράτνεν και σα κάρτζια του

παλληκαρί βραχιόνας.

- Αητέ μ', για δος με ασό κρατείς,

για πε με όθεν κείται.

- Ασό κρατώ κι δίγω σε,

αρ όθεν κείται λέγω.

Για ποίσον σιδερέν ραβδίν

καί χάλκινα τσιαρούχιακι

έπαρ σο χέρι σ' τη στράταν

κι όλεν το μονοπάτι.

Ακεί σο πέραν το ρασίν,

σ' αλάτ' επ' εκεί μέρος,

μαύρα πουλία τρώγν' ατον

και ασπρα τριγυλίσκουν.

- Φατέστε, πουλία μ', φατέστε,

φατέστε τον καρίπην,

σήν θάλασσαν κολυμπετής,

σ' όμάλια πεχλιβάνος,

σον πόλεμου τραντέλλενας,

ρωμαίικον παλληκάρι

(Δείτε την παρτιτούρα)


Η κορ επείεν σο παρχάρ

Η Κορ επείεν σον παρχάρ, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Να είνεται ρομάνα, έλα έλα λέγωσε (δις)

Και για τ’ ατέν θα είνουμε, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Και κυνηγός σ’ ορμάνια, έλα έλα λέγωσε (δις)

Παρχαρομάνα εποίκε σε, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Κι εγέντ’ς λαλασαρία, έλα έλα λέγωσε (δις)

Εσέγκες με και σήν σεβτάν, έ ει πουλήμ-πουλήμ.

Τερείς με κρύα-κρύα, έλα έλα λέγωσε (δις)

Η κορ εξέβεν σο παρχάρ, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Εγέντονε ρομάνα, έλα έλα λέγωσε (δις)

Εφώταξεν και ο παρχάρτς, έ ει πουλήμ-πουλήμ

Εμόρφηναν τ' ορμάνε, έλα έλα λέγωσε (δις)


(Δείτε το βίντεο)


Το τσαμπασίν

Εκάεν και το τσάμπασιν

Κι επέμναν τα τουβάρια, γιαρ γιαρ αμάν (δις)

Και ν’ερρούξαν σό γουρτάρεμαν

Τ’Ορτούς τα παλληκάρια οφ οφ αμάν

Κλαίν τα πουλόπα τη Θεού

Κλαίν τα πεγαδομάτια, γιαρ γιαρ αμάν (δις)

Κλαίει το τσιαμπλούκ, το καρακιόλ

Κλαιν τ’ έμορφα τ’ ελάτια, οφ οφ αμάν.

Εκάεν και το τσάμπασιν σπίτε κι θ’απομένε, γιαρ γιαρ αμάν (δις)

Τρανοί, μικροί, φτωχοί, ζεγκοίν

Ολ’ κάθουνταν και κλαίγνε, οφ οφ αμάν.

Αρ εκάεν κι εμανίεν όλεν το παρχάρ

Και ν’εκές τιδέν κι επέμνεν, μαναχόν σαχτάρ (δις)

(Δείτε το βίντεο
Δείτε την παρτιτούρα)


Σεράντα μήλα κόκκινα

Σεράντα μήλα κόκκινα πούλι μ’

σ’ ένα μαντήλ δεμένα (δις)

σεράντα σεβτάς κι’ αν εφτάς ρίζαμ

κ’ ευρίκ’ς κι άμον εμένα (δις)

τ’ ομάτες ασάν ουρανόν πουλι μ’

αστρέν πα κατηβάζνε (δις)

πόσα καρδόπα ν’ έκαψες ρίζαμ

και ποσα αναστενάζνε (δις)

Σεράντα μήλα κόκκινα πούλι μ’

σή σειράν τιζεμένα (δις)

επάρ’ αρνόπομ την στρατάν ρίζαμ

ντο θα φερ’ τσε σ’ εμένα (δις)

Για έλα έλα πούλι μ’ με τεμέν έλα γιάβρι μ’

το νόστιμον το τέρεμας πούλι μ’ θα σύρ’ και παίρ’ τ’ αχούλι μ’. (δις)

(Δείτε το βίντεο
Δείτε την παρτιτούρα)



Τη Τρίχας το γεφύρ'

Ακεί πέραν σo Δρακολίμν', ση Τρίχας τo γεφύριν, χίλιοι μαστόρ' εδούλευαν και μύριοι μαθητάδες. 'Όλεν τ' ήμέραν έχτιζαν, τη νύχταν εχαλάουτον. Οι μάστοροι εχαίρουσαν, θε να πλεθύν' η ρόγα, οι μαθητάδες έκλαιγαν, τσι κουβαλεί λιθάρια; Κι ατός ο πρωτομάστορας νουνίζ' νύχταν κι ημέραν. -Ντο δεις με, πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ'; -Αν δίγω σε τον κύρη μου, άλλο κύρην πα ‘κ’έχω! -Ντό δεις με, πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ’; -Αν δίγω σε τη μάνα μου, άλλο μάναν πα ‘κ’έχω! -Ντό δεις με, πρωτομάστορα και στέκει το γεφύρι σ’; -Αν δίγω σε τ' αδέλφια μου, αλλ' αδέλφια πα ‘κ’ έχω! -Ντό δεις με, πρωτομάστορα, σταλίζω το γεφύρι σ’; -Αν δίγω σε και τα πουλιά μ', αλλο πουλιά πα ‘κ’ έχω! -Ντό δεις με, πρωτομάστορα, στερένω το γεφύρι σ’; -Αν δίγω σε την κάλη μου, καλύτερον ευρήκω! Μενεί και λέει την κάλην ατ', αγλήγορα να έρται. ‘Κόμαν τον Γιάννεν ‘κ’ ελουσεν και σο κουνίν 'κ' εθέκεν, ‘κόμαν τα χτήνια ‘κ’ έλμεξεν, τα μουσκάρια ‘κ’ εδέκεν, διπλομενεί την ερημον με τα’ αοίκον πουλόπον. Σάββαν να πάει σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον και την Δευτέραν τον πουρνόν αδά να ευρισκάται. Σάββαν επήγεν σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον και την Δευτέραν τον πουρνόν σο Δρακολίμν' ευρέθεν. -Κάλη μ’, ακεί σο Δρακολίμν' ερρούξεν το σκεπάρι μ’, αν βουτάς κι εσύ παίρ’ τς ατο, είσαι τ' εμόν η κάλη. Πέντε όργέας κατηβαίν’ και με την τραγωδίαν, κι αλλα πέντε ξαν κατηβαίν’ με τη μοιρολογίαν. -Κι αρ 'κι πονώ τα κάλλια μου κι αρ ‘κί πονώ τη νέτε μ', πονώ και κλαίω το πουλί μ', ντ' εφέκα κοιμισμένον. Πως τρομάζνε τα γόνατα μ’, να τρομάζ’ το γεφύρι-σ' κι άμον ντο σείουν τά μαλλιά μ', να σείουν οι διαβάτοι κι άμον ντο τρέχνε τα δάκρυα μ', να τρέχει το ποτάμι. -Ευχέθ’, κάλη μ’, ευχέθ’, κάλη μ’, ευχέθ’, μη καταράσαι, αδέλφια έεις σην ξενιτειάν, έρχουνταν και διαβαίνε. -Κι άμον ντο στέκν’ τα γόνατα μ’, να στέκ’ και το γεφύρι κι ΄άμον ντο στέκνε τα μαλλιά μ’, να στέκνε οι διαβάτοι, κι άμον ντο στέκνε τα δάκρυα μ’, να στέκει το ποτάμι. Τρι’ αδέλφια έμνες εμείς κι οι τρεις καταραμένοι, είνας έχτσεν την Άδεσαν κι άλλε το Δεβασίριν κι εγώ η τρισκατάρατος της Τρίχας το γεφύριν

(Δείτε την παρτιτούρα)


Την πατρίδαμ έχασα

Την πατρίδαμ έχασα έκλαψα και πόνεσα

λύουμαι κ’ αρωθυμώ oϊ οϊ οϊ οϊ ν’ ανασπάλω και πορώ (δις)

Μίαν κ’ άλλο σήν ζωήμ’ σο πεγάδιμ’ σήν αυλήμ’

νέροπον ας έπινα, oϊ οϊ οϊ οϊ και τ’ ομάτεαμ’ έπλυνα (δις)

Τα ταφίαμ έχασα ντ’ έθαψα κ’ενέσπαλα

τεμετέρτς αναστορώ, oϊ οϊ οϊ οϊ και σο ψώπομ’ κουβαλώ (δις)

Μίαν κ’ άλλο σην ζωήμ’ σο πεγάδιμ’ σην αυλήμ’

νέροπον ας έπινα, oϊ οϊ οϊ οϊ και τ’ ομάτεαμ’ έπλυνα (δις)

Εκκλησίας έρημα Μαναστήρεα ακάντηλα

πόρτας και παράθερα oϊ οϊ οϊ οϊ έπεμναν ακράνοιγα (δις)

Μίαν κ’ άλλο σην ζωήμ’ σο πεγάδιμ’ σην αυλήμ’

νέροπον ας έπινα, oϊ οϊ οϊ οϊ και τα’ ομάτεαμ’ έπλυνα. (δις)

(Δείτε το βίντεο)




Η μάνα εν κρύον νερόν

Όταν γερά η μάνα και άλλο κε μπορεί (2)

α τότε θελ βοήθειαν α τότε θελ ζωήν ...

α τότε θελ ζωήν

κι όταν θα έρτε η ώρα και άλλο κι θα ζει

αμά κι φτας το χρέωσις θα καίετε η ψυς

η μάνα εν κρύον νερόν και σο ποτήρ και μπεν

η μάνα να μη είνετε η μάνα να μη εν

η μάνα να μη εν

η μάνα εν βράχος η μάνα εν ρασίν (2)

σο δύσκολον την ώρας μανίτσα, μανίτσα, μανίτσαμ θα τσαείς

η μάνα εν το στήριγμαν τη χαράς το κλαδίν

τατινές η εγάπη κε βρίετε ση γην

η μάνα εν κρύον νερόν...

θα δέαβένε τα χρόνια θα έρουμε και μεις (2)

ατά είναι με τη σειράν κι θα γλυτών κανείς...

κι θα γλυτών κανείς

και ολ πρεπ να εξέρουμε σ ‘αούτο τη ζώην

Χωρίς τη μάνας την ευχήν κανείς κε λεπ χαΐρ

(Δείτε το βίντεο)



Τ’ Ηλ’ το Κάστρον

Όλα τα κάστρα είδα κι όλα γύρισα κι άμον του Ηλ’ το Κάστρον, κάστρον κ’ έτονε. Σεράντα πόρτας είχεν κι όλα σίδερα κι εξήντα παραθύρια κι όλια χάλκενα. Και του γιαλού η πόρτα έτον μάλαμαν. Τούρκος το τριγυρίζει, χρόνους δώδεκα, μηδ’ εμπορεί να παίρει, μηδ’ αφήνει ατο. Κι ένας μικρός τουρκίτσος, ρωμιογύριστος, ρόκαν και ροκοτζούπιν βάλ’ σα μέσα του, αδράχτι και σποντύλι παίρ’ σα χέρια του, μαξιλαρίτσαν βάλει κι εμπροζώσκεται κι εγέντονε γυναίκα, βαριασμένισσα. -Άνοιξον, πόρτα, άνοιξον, καστρόπορτα, άνοιξον να εμπαίνω, Τούρκοι διώχνε με. Ν’αηλί εμέν την μάρσαν, τη χιλιάκλερον και που ναπαιδοποίγω, χειμωγκόν καιρόν. Άνοιξον, πόρτα, άνοιξον, καστρόπορτα, άνοιξον να εμπαίνω, Τούρκοι διώχνε με. Το Κάστρον ‘λογυρίζει και μοιρολογά κι η κορ’ απέσ’ ακούει και καρδοπονά. -Κι απ’ όθ’ εμπαίν’ ο ήλεν, έμπα απέσ’ κι εσύ κι απ’ όθ’ εβγαίν’ ο φέγγον, έβγα έξ’ κι εσύ. Κι άμον ντ’ ενοίγε η πόρτα, χίλιοι έτρεξαν κι άμον ντ’ εκαλονοίγε, μύριοι έτρεξαν. Κι άλλοι την κόρ’ αρπάζνε κι άλλοι τα φλουριά κι από το παραθύρ’ η κορ’ επήδησε, σε παλληκάρ’ αγκάλιας ψυχομάχησε.



Καλόν κορίτσ'

Καλόν κορίτσ',

καλόν κορίτσ'

καλόν κι ευλοημένον

ση χώρα φαίνετ' άσκεμον,λελέβω ατό,

σε μέναν φωταγμένον.

Καλόν κορίτσ' εχόρευαντ' έμορφα τα κορτσόπατα

τα κάλλια τουν εσείουσαν,λελέβ' ατά,

άμον μανουσιακόπα.

Καλόν κορίτσ' για χόρεψονεσύ τεμόν φραντάλαντα

αμάραντα μαραίν' πουλί μ',λελέβω σε,

και τεσόν η εγκάλιαν.

(Δείτε το βίντεο)


Τρυγώνα

(Μετά από κάθε στίχο ακολουθεί το ρεφρέν: η Τρυγόνα, η κορώνα.)

Ακεί πέρα σ' ορμανόπον,

έστεκεν κι εποίνεν ξύλα.

Τα ξύλα τ'ς έταν οξέας,

κι άντρας ατ'ς έτον μυξέας.

Πορπατεί και πάει ομάλα,

το ορταρόπα τ'ς αρνομάλλα.

Πορπατεί και πάει τίκα

τ' ορταρόπα τ'ς είν' τιφτίκα.

(Δείτε το βίντεο
Δείτε την παρτιτούρα)

Ζιπάν ζιπί

Ζίπαν ζίπ η κάρδιαμ γομάτον' όνερα

λάσκεται απάν σα παρχάρεα σα κρύα νερά

Κάθουμ' ώρας και νουνίζω μικρόν πούλοπομ'

την ανάσας να έρται κρούει απάν σον πρόσωπομ

Να τερείς μεν και να σκίεις μεν μασέρ κοφτερόν

να σασέβω να μη εξέρω που κές να τερώ

Να τρομάζω και να στέκω άμον ιαντζούις

να ανοίγω τα σερόπαμ και κει απές να ρούεις

Να ερχεσαι γρυβών τς απάνι μ'

να σφιγγ'ς να τσιχρώντς

τα ντερτια ντο ειν' απεσ ιμ ολα να λαρωντς.

(Δείτε το βίντεο)

συνεχίζεται...