(Του Θανάση Τσιγγανα από την Καθημερινή)
Η αρκούδα νίκησε. Μετά 15 χρόνια σκληρής μάχης σε αίθουσες δικαστηρίων, συσκέψεων, μελετητικών και εργολαβικών γραφείων, το μεγάλο θηλαστικό, σύμβολο της άγριας ζωής και της ελληνικής Φύσης, βρυχάται πλέον ικανοποιημένο στις κορυφές της Πίνδου, αφού έσωσε το σημαντικότερο βιότοπό του.
Το «Πέρασμα της Αρκούδας», όπως βαφτίστηκε πλέον από ειδικούς και μη το τμήμα της Εγνατίας Οδού «Παναγιά - Γρεβενά», μήκους 38 χιλιομέτρων που πρόκειται να παραδοθεί στην κυκλοφορία προσεχώς (ίσως κι εντός Φεβρουαρίου), αποτέλεσε το πεδίο μιας χρόνιας διαμάχης, στο οποίο διασταύρωσαν τα ξίφη τους οι σημαντικότερες φιλοπεριβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας (με επικεφαλής τον «Αρκτούρο») με το ΥΠΕΧΩΔΕ και την Εγνατία Οδό Α.Ε.
Οι κόντρες που είχαν οδηγήσει έως το Συμβούλιο της Ευρώπης (προσφυγή «Αρκτούρου») έληξαν τελικά με έναν «ιστορικό συμβιβασμό», καθώς η Εγνατία Οδός Α.Ε. άλλαξε τον σχεδιασμό κατασκευής του αυτοκινητόδρομου, αυξάνοντας τις σήραγγες και τις γέφυρες κατά μήκος αυτού του τμήματος, έτσι ώστε οι περίπου 50 αρκούδες της Πίνδου να μετακινούνται χωρίς πρόβλημα πάνω (από τις σήραγγες) ή από κάτω (από τις γέφυρες), αλλά πάντως μακριά από τα τροχοφόρα και τον θόρυβο των κινητήρων τους.
«Και να σκεφτεί κανείς ότι στο μεγαλύτερο μέρος τους όλα όσα υλοποιήθηκαν είναι αυτά που είχαμε προτείνει στα πρώτα χρόνια της αντιπαράθεσης. Απλώς, υλοποιήθηκαν με καθυστέρηση δέκα χρόνων», ανέφερε μιλώντας στην «Κ» ο ιδρυτής του «Αρκτούρου» κ. Γιάννης Μπουτάρης.
Το ΥΠΕΧΩΔΕ είχε χαράξει την κατασκευή της Εγνατίας Οδού μέσα από τον βιότοπο της αρκούδας στην Πίνδο, αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις των οικολογικών οργανώσεων. Το 1994, ο «Αρκτούρος», στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος Life-Nature, αντέδρασε έμπρακτα, ζητώντας περιμετρική χάραξη που να μην ενοχλεί τις αρκούδες και να μην αλλοιώνει τον βιότοπο. Οι επιστημονικές τεκμηριώσεις του αγνοούνται. Το 1995 εγκρίνεται η χάραξη από την τότε κυβέρνηση και αρκετές περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας προσφεύγουν για την αρκούδα στο ΣτΕ, που τις δικαιώνει. Το 1998 η Εγνατία Οδός Α.Ε. εκπονεί νέα μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στην ίδια χάραξη, με κάποια επιπλέον μέτρα κι απορρίπτει άλλη περιμετρική χάραξη (νότια της σημερινής), λόγω επιμήκυνσης κατά 28 χλμ. Παρεμβαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το θέμα φτάνει ώς το Συμβούλιο της Ευρώπης και το 2000 παρόλο που τα συναρμόδια υπουργεία καταθέτουν βελτιωμένη χάραξη, η Ε.Ε. προειδοποιεί την Ελλάδα.
Ενα χρόνο μετά, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και κυρίως ο «Αρκτούρος» κατηγορούνται για όλες τις καθυστερήσεις του έργου. Τελικά, η Εγνατία Α.Ε. και ο «Αρκτούρος», μαζί με τοπικούς πολιτικούς φορείς, αναζητούν από κοινού, το 2001, τη «βιώσιμη λύση». Πραγματοποιείται εξαετές ειδικό περιβαλλοντικό πρόγραμμα που καταλήγει στη βελτίωση των τεχνικών χαρακτηριστικών του έργου προς όφελος της πανίδας, με επιπλέον 13,2 χιλιόμετρα σήραγγες και 3,7 χλμ. γέφυρες, που αθροιστικά καλύπτουν σχεδόν τη μισή διαδρομή «Παναγιά -Γρεβενά»!
Το κόστος έχει ξεπεράσει σήμερα (χωρίς να υπολογίζονται οι καθυστερήσεις) τα 200 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που δεν παύουν να υπενθυμίζουν επικριτές πολιτικοί για να τονίσουν «πόσο μας στοίχισε μία αρκούδα».
«Αυτό όμως είναι στην πράξη αειφορία», τονίζει στην «Κ» ο επιστημονικός υπεύθυνος του «Αρκτούρου», βιολόγος κ. Λαζ. Γεωργιάδης. «Δεν νοείται κόστος ενός έργου χωρίς να υπολογίζεται το περιβαλλοντικό κόστος».
Το πέρασμα δεν είναι μόνο της αρκούδας, προσθέτει, αλλά αφορά όλα τα άγρια θηλαστικά της Πίνδου.
Οση αξία έχει το τμήμα Παναγιά - Γρεβενά ως οδικό κομβικό σημείο, αφού εκεί θα καταλήγει ο άξονας Ε-65 που θα συνδέει Λαμία - Εγνατία, άλλη τόση έχει και για τα άγρια θηλαστικά το Πέρασμα, αφού επιτρέπει τη μετακίνησή τους προς τα Χάσια, τα Πιέρια και τον Ολυμπο, στον οποίο μάλιστα επανεμφανίστηκε καφέ αρκούδα μετά 60 χρόνια.
Καθώς ποτέ στο παρελθόν, ίσως ακόμη και σε ευρωπαικό επίπεδο, η υπερασπιση του περιβάλλοντος από πολίτες δεν έτυχε τέτοιας αποτελεσματικότητας, το «Πέρασμα της Αρκούδας», τονίζει ο βιολόγος, αναδεικνύεται πλέον ως μοναδικό παράδειγμα για τα περιβαλλοντικά δεδομένα τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, για το οποίο καυχιέται πλέον ανοιχτά και η Εγνατία Οδός Α.Ε., αλλά και η Ελλάδα στην Ευρώπη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου